Để đạt được mục tiêu thương mại cân bằng và bền vững giữa Việt Nam với Mỹ cần có sự nỗ lực không chỉ từ giới lãnh đạo chính trị mà còn của cả doanh nghiệp.

Trên thực tế Việt Nam đã và đang thúc đẩy, với lãnh đạo chính trị đi trước, lãnh đạo doanh nghiệp tiếp bước. Minh chứng mới đây nhất là chuyến công tác Mỹ của Chủ tịch nước Lương Cường từ ngày 21-9.

Nỗ lực chính trị tiên phong

Chuyến công tác Mỹ lần này của Chủ tịch nước Lương Cường đánh dấu ông là nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam đến Mỹ trong dịp hai nước kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 2 năm triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, trong thời gian ở Mỹ Chủ tịch nước có các cuộc gặp gỡ với lãnh đạo Mỹ, tiếp doanh nghiệp, tổ chức tài chính, bạn bè đối tác lâu năm, học giả hàng đầu nước này...

Các hoạt động trên, theo ông Giang, "nhằm khẳng định chủ trương coi trọng phát triển hơn nữa quan hệ với Mỹ, đặc biệt về các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học - công nghệ".

Mặc dù đây là một chuyến công tác tham dự phiên thảo luận chung cấp cao của Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 80 tại New York, giới quan sát dành nhiều sự quan tâm hơn cho các hoạt động của người đứng đầu Nhà nước Việt Nam với chính giới Mỹ.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, chuyên gia Gregory B. Poling từ Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có uy tín của Mỹ tin rằng Việt Nam luôn ưu tiên phát triển quan hệ với Mỹ cũng như với bất kỳ đối tác chiến lược toàn diện nào khác.

"Không có lý do gì để nghĩ rằng bất kỳ nhà lãnh đạo tương lai nào của Việt Nam sẽ tìm cách làm chậm đà phát triển của những mối quan hệ đang ngày càng sâu sắc này", ông nói.

Trong một năm qua kể từ tháng 9-2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bốn cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cả giai đoạn ông Trump mới đắc cử.

Vào tháng 11-2024, Tổng Bí thư Tô Lâm là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên của thế giới điện đàm, chúc mừng ông Trump đắc cử. Đến tháng 4-2025 ông cũng là nhà lãnh đạo đầu tiên gọi điện và nói chuyện với ông Trump sau khi nhà lãnh đạo Mỹ công bố mức đề xuất thuế đối ứng.

Nói về điều này, một nhà cựu ngoại giao Việt Nam nhận định đây đều là những nỗ lực cần thiết để giải quyết các vấn đề trước mắt. "Có những thứ, nếu không giải quyết nhanh trước mắt, sẽ phá hỏng mọi thứ về lâu dài", vị này nói.

Tiến sĩ Poling khẳng định vai trò ngày càng tăng của Việt Nam trong nền kinh tế khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã khiến Hà Nội trở thành đối tác quan trọng của Mỹ. Ông tin rằng mối quan hệ hữu nghị song phương sẽ có thể vượt qua những thay đổi trong chính quyền ở mỗi quốc gia, bất kể môi trường chính trị trong nước có ra sao.

Doanh nghiệp góp sức

Khu vực bờ tây nước Mỹ là điểm đến đầu tiên của Chủ tịch nước Lương Cường trong chuyến công tác lần này.

Tại thành phố Seattle (bang Washington), trong thời gian chưa đầy nửa ngày 21-9 (giờ Mỹ), Chủ tịch nước Lương Cường đã có lịch trình bận rộn trước khi tiếp tục lên đường đến New York. Ông tiếp phó thống đốc bang Washington, đoàn nghị sĩ Oregon và nhận được nhiều đánh giá cao từ giới chính khách Mỹ về hiệu quả hợp tác với Việt Nam.

Đáng chú ý nhất trong chương trình làm việc tại bang Washington là việc Chủ tịch nước Lương Cường dự lễ bàn giao máy bay Boeing 737-8 giữa Tập đoàn Boeing và Hãng hàng không Vietjet. Đây là chiếc đầu tiên được bàn giao trong số 200 chiếc theo thỏa thuận đặt mua trị giá 32 tỉ USD trước đó giữa Vietjet với tập đoàn của Mỹ.

Hãng tin Reuters nhận định rằng đây là một phần trong số các nỗ lực của Việt Nam nhằm đạt được cân bằng thương mại với Mỹ.

Hãng tin của Anh còn cho biết vào đầu năm nay Vietjet tuyên bố đã đạt được loạt thỏa thuận trị giá 50 tỉ USD với các tập đoàn Mỹ nhưng không công bố chi tiết.

Sự tham dự của Chủ tịch nước Lương Cường tại lễ bàn giao máy bay không phải ngẫu nhiên hay mang tính hình thức. Đằng sau đó là thông điệp lãnh đạo Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt với Mỹ.

Trên thực tế không chỉ Vietjet mà nhiều doanh nghiệp khác của Việt Nam và Mỹ đều thể hiện sự quan tâm, mong muốn đóng góp cho nỗ lực của chính quyền. Đơn cử như trong giai đoạn Mỹ vừa công bố mức thuế đối ứng với Việt Nam, Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham) đã gửi thư kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump xem xét giảm thuế quan đối với Việt Nam.

AmCham, đại diện cho các doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam, cũng cảnh báo rằng các mức thuế nếu được áp dụng sẽ gây tổn hại đến hoạt động kinh doanh của họ. Hiệp hội này cũng khẳng định Việt Nam là một trong những đối tác chuỗi cung ứng ngày càng quan trọng và tăng trưởng nhanh của Mỹ.

114,5 tỉ USD

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang, trong các trao đổi và tiếp xúc, phía Mỹ "ngày càng đánh giá cao vị thế và coi trọng quan hệ với Việt Nam, tái khẳng định cam kết ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng". Hai bên đang tiếp tục nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại - đầu tư phát triển hiệu quả, bền vững, xử lý tốt vấn đề thuế đối ứng.
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều đạt 134,6 tỉ USD vào năm 2024 và đạt 114,5 tỉ USD chỉ trong bảy tháng đầu năm 2025.

Theo Tuoitre