Thủ tướng sắp mãn nhiệm Petr Fiala coi những thành tựu của nội các của ông là chính sách an ninh và đối ngoại đầy tự hào, tăng trưởng kinh tế và việc giảm thâm hụt ngân sách nhà nước. Ngược lại, ông nhắc đến những vấn đề trong quá trình số hóa thủ tục xây dựng. Sau phiên họp cuối cùng của chính phủ vào thứ Tư, ông Fiala nói với các nhà báo rằng, vào thứ Hai, ông sẽ trao cho người kế nhiệm Andrej Babiš (ANO) một tập tài liệu về tình hình đất nước. Ông không có ý định viết một lá thư cho tân thủ tướng giống như lá thư mà ông từng nhận từ ông Babiš khi bước vào Học viện Straka bốn năm trước.

Theo Thủ tướng sắp mãn nhiệm Petr Fiala, nội các của ông đã thành công, mặc dù ngay từ đầu nhiệm kỳ phải đối mặt với hậu quả của đại dịch Covid, giá năng lượng tăng, lạm phát và sự phụ thuộc năng lượng vào Nga. Thêm vào đó, còn có cuộc chiến ở Ukraine. Nội các được ông nhắc đến là đạt được tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, xếp hạng cao của Séc trong số các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và sự độc lập về năng lượng đối với khí đốt, dầu mỏ cũng như nhiên liệu hạt nhân từ Nga.

Theo ông, chính phủ của ông đã thực hiện một loạt các biện pháp không được lòng dân, nhưng lại cần thiết cho tương lai. Ông nhắc đến cải cách lương hưu, quyết định hoàn thiện Nhà máy điện hạt nhân Dukovany, xây dựng tiếp đường ống dầu TAL, xây dựng các cảng LNG, mua cơ sở hạ tầng khí đốt cũng như hợp đồng của công ty ČEZ với công ty Anh Rolls-Royce về xây dựng các lò phản ứng mô-đun nhỏ.

Ông cũng nhắc đến 200 km đường cao tốc mới và thêm 240 km đang được xây dựng. ‘Ngày nay chúng ta xây nhanh hơn Ba Lan,’ ông nhắc lại so sánh lâu năm, vốn trước đây thường nghiêng về phía láng giềng phía bắc của Séc.

Thất bại trong số hóa

Ngoại trừ thất bại trong số hóa thủ tục xây dựng, theo Thủ tướng Fiala, chính phủ sắp mãn nhiệm đã số hóa thành công nhiều lĩnh vực, như giao thông và thủ tục tuyển sinh vào các trường trung học.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ sắp mãn nhiệm Vít Rakušan (STAN) khi tổng kết đã nhấn mạnh chuyến thăm Ukraine của Thủ tướng Fiala ngay sau khi cuộc chiến ở Ukraine nổ ra, vai trò Chủ tịch luân phiên EU của Séc, cũng như cách nước này ứng phó với làn sóng di cư từ Ukraine. Ông đánh giá cao bầu không khí thân thiện trong liên minh chính phủ sắp mãn nhiệm.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Y tế sắp mãn nhiệm Vlastimil Válek (TOP 09) cũng nhấn mạnh sự hợp tác giữa các đảng trong chính phủ; theo ông, các bộ trưởng đã thảo luận tất cả mọi việc trước và sau đó xuất hiện trước công chúng với sự đồng thuận.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Lao động sắp mãn nhiệm Marian Jurečka (KDU-ČSL) cũng đánh giá cao bầu không khí trong liên minh, so với nội các của Bohuslav Sobotka với đảng Dân chủ Xã hội và ANO, khi ông là Bộ trưởng Nông nghiệp. Ông Jurečka nhận xét: ‘Khả năng tìm kiếm giải pháp, giao tiếp công bằng và không đổ trách nhiệm cho các thành viên khác trong chính phủ là điều chưa từng thấy trong 4 năm qua’. Ông mong muốn chính phủ tương lai có khả năng điều hành chính sách dựa trên nguyên tắc và giá trị, và có thể hành động dựa trên các dữ liệu hợp lý, chứ không chỉ dựa vào các cuộc khảo sát ngắn hạn.

Chính phủ Fiala phản đối việc dừng tăng khoản đóng bảo hiểm xã hội dành cho OSVČ

Chính phủ mãn nhiệm cũng đã đưa ra quan điểm tiêu cực đối với đề xuất của liên minh sắp lên nắm quyền gồm ANO, SPD và Motoristé về việc dừng tăng khoản đóng bảo hiểm xã hội của người kinh doanh cá thể. Theo các tài liệu, dự thảo này sẽ làm giảm tính bền vững của hệ thống lương hưu và tăng sự bất bình đẳng giữa khoản đóng bảo hiểm của người lao động và người kinh doanh cá thể. Năm tới, theo dự thảo, khoản đóng bảo hiểm xã hội sẽ không tăng như gói củng cố tài chính mà chính phủ mãn nhiệm đã dự kiến, mà sẽ giữ nguyên ở mức hiện tại. Theo những người đề xuất, những người kinh doanh cá thể sẽ tiết kiệm được ít nhất 8.580 korun mỗi năm.

Theo Thủ tướng Fiala, việc tăng khoản đóng bảo hiểm dựa trên kinh nghiệm và nhận thức rằng thế hệ người kinh doanh nhỏ sau năm 1989 khi bước vào tuổi nghỉ hưu và hệ thống lương hưu thường bị bất ngờ bởi mức lương hưu thấp.

Ông Jurečka cho biết theo dự thảo, đóng góp bảo hiểm hưu trí sẽ thấp hơn 686 korun mỗi tháng. ‘Điều này có nghĩa là, nếu tính theo tình hình hiện tại của năm 2026, thì lương hưu, nếu chỉ tính dựa trên mức tối thiểu này sau 45 năm đóng bảo hiểm, sẽ thấp hơn 1.652 korun mỗi tháng,’ ông lưu ý.

Mức đóng bảo hiểm tối thiểu hàng tháng của người kinh doanh cá thể (OSVČ), nếu họ thực hiện công việc này là chính, theo dự thảo sẽ giữ nguyên ở mức 35% mức lương trung bình cho năm tới, tương tự như năm nay. Theo luật hiện hành, mức này sẽ tăng thêm năm điểm phần trăm. Những người đề xuất dự thảo cho biết, hiệu lực của luật sửa đổi sẽ không kịp thông qua trong năm nay. Theo dự thảo, người kinh doanh cá thể sẽ phải đóng mức đóng tăng vào đầu năm và mức đóng này sẽ được coi là nộp thừa. Họ sẽ phải làm đơn yêu cầu hoàn trả trước cuối năm sau. Bộ Lao động ước tính khoản thất thu từ khoản đóng bảo hiểm xã hội khoảng 3,5 tỷ korun mỗi năm.

Ban đầu, mức đóng tối thiểu bằng 25% mức lương trung bình. Gói củng cố tài chính theo lý do của dự thảo sửa đổi đã tăng dần từ 2024 đến 2026, lên 30% đến 40% mức lương trung bình. Đối với người kinh doanh cá thể thực hiện công việc này là phụ, mức tối thiểu đã tăng một điểm phần trăm lên 11%. Dự thảo giữ nguyên mức này.

(Theo CNN Prima NEWS)